Co jest wspólne w małżeństwie? Wspólność majątkowa w małżeństwie – jak to jest naprawdę? Z chwilą wstąpienia w związek małżeński już zawsze wszystko jest wspólne? Czy można się przed tym zabezpieczyć? Czy prawo przewiduje jakieś wyjątki od tej zasady? Zapraszam Cię do lektury dzisiejszego artykułu, w którym przedstawię Ci najważniejsze zasady dotyczące majątku wspólnego i osobistego małżonków!
Co jest wspólne w małżeństwie?
Z chwilą wstąpienia w związek małżeński z automatu obowiązuje nas ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Co to oznacza? W uproszczeniu, że wszystko co małżonkowie wypracują i nabędą w trakcie trwania małżeństwa będzie stanowiło majątek obojga małżonków.
Do majątku wspólnego wchodzą w szczególności pobrane wynagrodzenie za pracę i z działalności gospodarczej oraz dochody z majątku – w tym z majątku osobistego. A także wszystko co za te dochody nabyliśmy – a więc domy, mieszkania, samochody, urządzenia, meble – o ile zostały nabyte w okresie trwania wspólności majątkowej. Nie ma przy tym znaczenia czy nabywającym był jeden z małżonków czy oboje. Liczy się przede wszystkim źródło pochodzenia środków na dany zakup.
Czyje są pieniądze na wspólnym koncie?
Pieniądze na wspólnym koncie należą do współwłaścicieli. Jeśli nie są małżonkami domniemuje się, że ich udział w zgromadzonych środkach jest równy – po 1/2. A co jest wspólne w małżeństwie? Jeśli współwłaściciele są małżonkami i łączy ich wspólność majątkowa to pieniądze zgromadzone na tych rachunkach – są częścią majątku wspólnego. Oznacza to, że każdy z małżonków ma prawo korzystać z nich w pełnym zakresie, nawet jeśli nie wkłada na wspólne konto ani grosza.
Co ciekawe – podobnie sytuacja ma się jeśli chodzi o środki zgormadzone na indywidualnych rachunkach małżonków. Co prawda – małżonek zakładający indywidualny rachunek bankowy jest jego wyłącznym dysponentem, ponieważ reguluje to umowa pomiędzy nim a bankiem. Jednak na wypadek, gdyby majątek trzeba było podzielić znajdujące się na nim środki prawdopodobnie podlegałyby podziałowi. Dlaczego? Czytaj dalej!
Majątek osobisty żony i męża
Co zatem nie wchodzi do „wspólności majątkowej”? Poza wspólnym majątkiem małżonków prawo przewiduje również, iż każdy z małżonków może mieć swój majątek osobisty. Do majątku osobistego żony czy męża należeć będą na przykład przedmioty nabyte przed powstaniem wspólności (przede wszystkim przed ślubem).
Majątkiem wyłącznym żony czy męża jest też wszystko to co zostało nabyte w drodze dziedziczenia lub darowizny – chyba że zostało wskazane wyraźnie że spadek/darowizna ma przypaść obojgu małżonkom. Do majątku osobistego wchodzą też wszelkie przedmioty codziennego użytku, jak ubrania, torebki, buty i … biżuteria.
Do najbardziej zaskakujących wyjątków od ogólnej reguły, że wszystko jest wspólne należą: prawa autorskie i pokrewne, niepobrane roszczenia o zapłatę wynagrodzenia z tytułu działalności zarobkowej oraz nagrody za osobiste osiągnięcia.
Sprawdź też: Jak nie odpowiadać za długi męża? – artykuł na blogu Marty Kleczaj – Prawnik Zadłużonych
Czy po ślubie mieszkanie jest wspólne?
A zatem czy po ślubie mieszkanie zawsze jest wspólne? Jeśli kupiliście mieszkanie czy inną nieruchomość w trakcie małżeństwa, za Wasze wspólne środki, to owszem mieszkanie jest wspólne. Pamiętaj, że nawet jeśli środki pochodzą z dochodów tylko jednego z małżonków w okresie trwania wspólności.
Czyje zatem jest mieszkanie kupione przed ślubem? Jeżeli mieszkanie nabyło jedno z Was przed zawarciem małżeństwa to stanowi ono własność wyłącznie tego, który to mieszkanie kupił. Nie ma więc obaw, że mieszkanie kupione przez rodziców przed ślubem będzie przedmiotem podziału czy rozliczenia z mężem.
Zdarzają się czasami sytuacje, w których jeden z małżonków nabywa nieruchomość do majątku osobistego w trakcie trwania wspólności. Dzieje się tak, gdy małżonek posiada środki nieobjęte wspólnością (np. pochodzące ze spadku po babci) i przeznacza je na zakup danej nieruchomości.
Aby zawarcie takiej umowy odbyło się lege artis (czyli zgodnie z prawniczą sztuką), w takiej sytuacji należy jednak wykazać przed notariuszem, że środki pieniężne, za które jeden z małżonków nabywa nieruchomość pochodzą z jego majątku osobistego. Obecność drugiego małżonka na akcie notarialnym jest wtedy obowiązkowa. Musi on potwierdzić, że jest to zgodne z prawdą i wyrazić zgodę na to, aby nabywana nieruchomość stanowiła majątek osobisty małżonka.
Co ważne, jeżeli zakup nieruchomości ma nastąpić do majątku osobistego, to powinni to wynikać nie tylko z oświadczenia małżonków. Jeśli zdarzyłoby się tak, że oświadczenia w tym zakresie są nieprawdziwe, to taką umowę można byłby próbować podważyć w sądzie w ramach postępowania o podział majątku.
Sprawdź też: Co może być dowodem w sądzie?
Czyje są pieniądze ze sprzedaży mieszkania?
Najważniejszą zasadą pozwalającą na zrozumienie, jak działa majątek wspólny małżonków jest subrogacja. Zgodne z tym pozornie trudnym słowem zasadą jest, że przedmioty nabyte w zamian za składniki majątku osobistego stanowią majątek osobisty. Jeśli więc kupujemy coś za nasze przedmałżeńskie oszczędności – nabywamy dany przedmiot do majątku osobistego. Jeśli zaś spieniężamy składnik majątku wspólnego i kupujemy w zamian inny – to niezależnie od tego kto fizycznie dokonuje tego zakupu kupujemy do majątku wspólnego.
Dlatego też zawsze przypominam, że pomysł na życie polegający na bogatym wyjściu za mąż i szybkim rozwodzie nie ma większego sensu. Składniki majątku zgromadzone przed małżeństwem (o ile małżonkowie nie postanowią inaczej) nie staną się bowiem wspólne. Sprzedaż panieńskiego mieszkania w okresie trwania małżeństwa nie sprawi zatem, że środki pochodzące z tej sprzedaży stają się wspólne. Jeśli zainwestujemy je w nowy, wspólny dom to pamiętajmy o odpowiednim udokumentowaniu poczynionych nakładów.
Sprawdź też: Na co wpływa, a na co nie wpływa orzeczenie o winie
Co jest wspólne w małżeństwie i czy można to zmienić?
Z chwilą wstąpienia w związek małżeński z automatu obowiązuje Was ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Na szczęście, jeśli wystąpi taka potrzeba, możecie się przed tym uchronić.
Ustawową wspólność majątkową można wyłączyć jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego, albo w trakcie jego trwania. W tym celu należy udać się do notariusza, który przygotuje dla Was stosowną umowę.
Na podstawie tej umowy wprowadzicie w swoim małżeństwie ustrój rozdzielności majątkowej małżeńskiej. Oznacza to, że od chwili zawarcia takiej umowy każde z Was ma swój odrębny majątek, którym może samodzielnie zarządzać. Rozdzielność lub wspólność można też rozciągnąć na niektóre składniki majątku.
Ustanowienia rozdzielności majątkowej można też domagać się w drodze postępowania sądowego – ale o tym kiedyś w odrębnym artykule.
Sprawdź też: Rozwód a kredyt – artykuł na blogu adw. Jakuba Ryzlaka – Adwokat Frankowiczów
Chcesz się podzielić majątkiem lub sprawa o podział już się toczy? A może potrzebujesz indywidualnej konsultacji prawnej? Zapraszam Cię serdecznie do mojej kancelarii w Warszawie. Oferuję też porady prawne online. Dowiedz się więcej i zapisz się wygodnie przez kalendarz online.
Możesz też >> pobrać << zupełnie za darmo mój kalkulator spłat z majątku wspólnego – narzędzie z którego korzystam przygotowując się do spraw o podział majątku.
pozdrawiam Cię ciepło!
Aleksandra Wejdelek-Bziuk
Adwokat Kobiet
