Bycie mamą i praca? Tak, tak, ciągle jeszcze zdarza się słyszeć, że matka powinna się dziećmi i domem zajmować, a nie pracować! Ale czasami nie tylko musi, ale także chce pracować zawodowo. W jednym z wcześniejszych wpisów pisałam Wam o tym, że praca już podczas urlopu macierzyńskiego jest dozwolona (klik). A co z karmieniem piersią? Coraz więcej mam decyduje się na tzw. długie karmienie piersią – dłużej nawet niż rok czy dwa. W pewnym momencie urlopy związane z rodzicielstwem się kończą i mama staje przed wątpliwością czy jednocześnie z powrotem do pracy powinna odstawić dziecko od piersi… i z przerażeniem myśli o tej chwili. W sukurs przychodzi prawo pracy, które na swój zakorzeniony w poprzedniej epoce sposób docenia matki karmicielki i oferuje szereg udogodnień dla kobiet karmiących – w tym przede wszystkim oczywiście przerwa na karmienie. Oczywiście i niestety chroni ono tylko kobiety pracujące w oparciu o umowę o pracę 🙁
Prace zakazane podczas karmienia
Przede wszystkim kobiety kobiety karmiące dziecko piersią (podobnie jak ciężarne) nie mogą wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie, przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią. Wykaz prac zakazanych obejmuje m.in. prace związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym ręcznym transportem ciężarów, prace w mikroklimacie zimnym, gorącym i zmiennym, w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu oraz prace grożące ciężkimi urazami fizycznymi lub psychicznymi.
Lista prac zakazanych znajduje się w rozporządzeniu dostępnym tutaj. Kobiecie zatrudnionej przy takich pracach pracodawca powinien zorganizować inne zajęcie na tych samych zasadach co kobiecie ciężarnej. Więcej w osobnym wpisie tutaj.
Pokój dla matki
Poniższy fragment dla osób pracujących w małych zakładach pracy i w oparciu o umowy śmieciowe jedynie o mocnych nerwach.
Jeśli pracodawca zatrudnia więcej niż 20 kobiet w jednym budynku, na każde 300 kobiet zatrudnionych na jednej zmianie, pracodawca powinien urządzić co najmniej 8 metrowy pokój z miejscem do wypoczynku w pozycji leżącej do wykorzystania przez karmiące matki i kobiety w ciąży.
Przerwa na karmienie
Pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do przerw w pracy wliczanych do czasu pracy, które może wykorzystać na nakarmienie dziecka, odciągnięcie mleka lub wcześniejszy powrót do domu. W zasadzie może je wykorzystać jak tylko ma ochotę.
Przerwy na karmienie mogą być na wniosek pracownicy udzielane łącznie. Co więcej pracodawca związany jest wnioskiem o zastąpienie przerw skróceniem dnia pracy. Pracodawca nie ma tutaj żadnego wyboru.
Wymiar przerwy zależy od czasu pracy:
- mniej niż 4h dziennie: przerwa nie przysługuje;
- od 4 do 6h dziennie: przysługuje jedna przerwa;
- powyżej 6h dziennie: przysługują dwie przerwy
oraz od liczby karmionych dzieci:
- jedno dziecko: 1 przerwa wynosi 30 minut
- dwoje lub wiecej dzieci (także w tak zwanym „tandemie”!): 1 przerwa wynosi 45 minut
Zaświadczenie o karmieniu piersią
Pytanie jak udowodnić, że karmi się piersią wobec pracodawcy? Czy konieczne jest przedstawienie zaświadczenia lekarskiego, jak oczekuje część pracodawców? Absolutnie nie.
Przede wszystkim zadajcie sobie pytanie: kto i na jakiej podstawie miałby wystawić takie zaświadczenie? Pediatra? Ginekolog? A jak miałby to stwierdzić?
Przepisy nic takiego nie wymagają. Wystarczy złożyć pracodawcy pisemne oświadczenie, że karmi się piersią wraz z wnioskiem w zakresie skorzystania z przysługujących uprawnień (np. przerwy w pracy).
Przerwa na karmienie – jak długo można korzystać?
Tak dług jak karmimy dziecko. Nie ma ograniczenia wiekowego. Dotyczy to też pozostałych środków ochrony kobiet karmiących.
Eh poród to ta najłatwiejsza część, co? Karmienie piersią to dopiero wyzwanie!
pozdrawiam,
Aleksandra Wejdelek-Bziuk
Adwokat Kobiet
16 komentarzy
Thelma
Witam. 1 listopada wróciłam do pracy po 2 mieś. urlopie wychowawczym. Nadal karmię piersią (dziecko 16 miesięcy) Złożyłam wniosek i oświadczenie u pracodawcy o przerwy na karmienie już w październiku. Teraz nagle pracodawca żąda ode mnie co miesiąc zaświadczenia lekarskiego i uzależnia od tego korzystanie z tego przywileju. Gdy zapytałam o podstawy prawne tego żądania dostałam jakieś mętne uzasadnienia. Co mogę jeszcze zrobić?
Aleksandra Wejdelek-Bziuk
W tego typu sprawach pomaga Panstwowa Inspekcja pracy.
Thelma
Dziękuję za odpowiedź. Jutro mam zamiar tam zadzwonić. Pytanie tylko czy naprawdę mi pomogą?
Thelma
Witam. Czy jak korzystam z przywileju karmienia piersią w pracy, to czy należy mi się również 15 min. przerwa na posiłek. Pracodawca twierdzi, że skoro pracuję 7 godz. (to jest skrócony czas pracy) to mi się nie należy.
Aleksandra Wejdelek-Bziuk
Liczy sie w tym wypadku wymiar dobowy. Przerwa na karmienie nie obniża wymiaru.
Anna
Witam. Jestem pracownikiem ochrony zdrowia i karmię dziecko piersią. W czesie ciąży pobieralam dodatek wyrownawczy do pensji w związku z brakiem mozliwosci pełnienia dyżurów medycznych. Czy w czasie karmienia piersią również mogę się ubiegać o taki dodatek?
Aleksandra Wejdelek-Bziuk
Prace zakazane w ciazy i podczas karmienia sa rozne – trzeba zweryfikować w rozporzadzeniu.
MZ
Dzien dobry, Jak wygląda pkwestia pracy w nadgodzinach dla matek korzytsajacych z przerwy na karmienie?
Aleksandra Wejdelek-Bziuk
A moze Pani sprecyzowac pytanie? 🙂
Katarzyna
Jaka jest podstawa prawna odnośnie pokoju dla mamy??
L
Dzień dobry, a co w przypadku gdy jestem osobą ktora otwiera punkt (kantor w galerii handlowej) o 9, a zamyka 21 i caly dzien jestem sama w pracy. Nie moge zamknac godzine wczesniej ani przyjsc godzine pozniej. Czy przysluguje mi jakies prawo do odebrania „przerw na karmienie” w inny sposob? Np odjecie dnia z miesiaca pracy?(pracuje na pol etatu, czyli okolo 8 dni w miesiacu) PS pomino pracy po 12 h nadal karmie piersia i synek raczej niepredko bedzie odpuszczal. Pozdrawiam
Aleksandra Wejdelek-Bziuk
Przerw na karmienie nie można kumulowac i odbiersc w innym terminie
Ann
Pracodawca nie może wymagać zaświadczenia, ale jeśli mam we wniosku zwrotnym informacje, że co 3 miesiące mam takie zaświadczenie dostarczać to jest to wg prawa i mam przynieść owo zaświadczenie.
Aleksandra Wejdelek-Bziuk
Takie dzialanie pracodawcy jest bezprawne. PIP pomaga kobietom w takich sprawach.
Ja
Fajnie. Ale! Ja wracam do służb mundurowych i tutaj zaczyna się cyrk. Np. jak to wygląda w przypadku dwunastogodzinnych przerw a przede wszystkim służb nocnych…
Aleksandra Wejdelek-Bziuk
Jesli chodzi o żołnierzy zawodowych to przerwy na karmienie przysluguja w takim samym wymiarze. Dodatkowo: Żołnierzowi zawodowemu – kobiecie będącej w ciąży lub karmiącej dziecko piersią:
1) nie powierza się obowiązków w wymiarze przekraczającym czterdziestu godzin służby w tygodniu i w porze nocnej;
2) nie deleguje się poza miejsce pełnienia służby – bez zgody żołnierza zawodowego – kobiety;
3) nie powierza się wykonywania zadań służbowych uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 176 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.