Jak zmusić ojca do płacenia alimentów? Jak wyegzekwować zaległe alimenty? Co zrobić, aby ojciec płacił alimenty? Te pytania zadają sobie moje klientki i czytelniczki. Co zrobić, aby wyrok zasądzający alimenty nie był tylko ładnym obrazkiem do powieszenia na ścianie? Temat jest trudny, a szczególnie – gdy nie chce się powielać banialuków powielanych na forach internetowych i popularnych portalach. Dziś więc mam dla Was post ze wskazówkami i przemyśleniami, co zrobić z nierzetelnym dłużnikiem i rodzicem, który nie chce przyczyniać się do zaspokajania potrzeb własnego dziecka.
[zastrzeżenie: poniższy tekst jest jedynie ogólną informacją i moją prywatną opinią o stanie prawnym. Nie zastąpi indywidualnej porady prawnej. Z całą stanowczością potępiam działania mające charakter przemocy czy innych niedozwolonych metod w celu uzyskania korzystnego dla siebie rozstrzygnięcia. Poniższy tekst odnosi się do standardowej sytuacji, w której żadna ze stron nie działa z zamiarem obejścia prawa. W artykule omawiam problematykę uchylania się od alimentów na przykładzie moich klientek – matek. Oczywiście wszystkie omówione regulacje znajdą jednakowe zastosowanie w przypadku, gdy to matka zobowiązana do alimentacji tego nie robi].
Jak zmusić ojca do płacenia alimentów?
To pytanie z pozoru wydaje się łatwe. Przecież na pewno jest jakiś sposób! Niestety polski system prawny – w zakresie przymuszania do partycypacji w kosztach utrzymania dziecka nie jest szczególnie wydolny. Nie pomaga z pewnością ogólnonarodowe przyzwolenie na unikanie płacenia alimentów, a nawet pewnego rodzaju uznanie, jakim cieszy się skuteczne omijanie obowiązku alimentacyjnego. Osobiście mam na to zerową tolerancję. Unikanie płacenia alimentów to w moich oczach szczególny rodzaj perfidnego okrucieństwa wobec własnego dziecka, które staje się wtórną ofiarą rozgrywek między dorosłymi.
Sprawdź też: Alimenty a kontakty z dzieckiem – 3 największe mity
Egzekucja alimentów przez komornika – krok po kroku
Podstawowym narzędziem przymuszenia rodzica uciekającego przed płaceniem alimentów jest egzekucja komornicza. Komornik to specjalnie dedykowany do ściągania należności oficjel, którego zadaniem jest spieniężenie wyroku sądowego na rzecz wierzyciela. Wierzycielem jest ten, komu dłużnik winny jest pieniądze. W przypadku alimentów wierzycielem jest dziecko, które w postępowaniu komorniczym (tak samo jak sądowym) reprezentuje mama.
Zobacz też: Co to jest władza rodzicielska?
Egzekucja komornicza w największym skrócie polega na sięgnięciu po majątek dłużnika, ewentualnym spieniężeniu go i następnie przekazaniu środków wierzycielowi. Komornik ma do dyspozycji narzędzia takie jak: dostęp do bazy CEPiK, Ksiąg wieczystych czy bazy PESEL. Ma także dostęp do systemu, który podrzuca zarejestrowane na dłużnika rachunki bankowe. Może też zwrócić się do ZUS czy US o informacje o przysługujących dłużnikowi środkach. No i najważniejsze – może skierować zajęcie do wierzytelności np. do wynagrodzenia przysługującego ojcu.
Egzekucja komornicza dla wierzyciela alimentacyjnego jest bezpłatna – jej koszty (niewysokie z resztą) ponosi dłużnik. Poświęć kilka chwil na wybór komornika – z niewielkimi ograniczeniami – możesz wybrać komornika blisko swego domu lub takiego, który ma blisko do dłużnika. Ja jednak polecam przede wszystkim wybór oraz kontakt z komornikiem, któremu zależy na sprawach – nawet tych mało opłacalnych.
Aby wszcząć egzekucję potrzebujesz wyroku/postanowienia/ugody zaopatrzonej w tzw. klauzulę wykonalności. Jeśli sąd nie zrobił tego z urzędu (choć w sprawie o alimenty powinien) to musisz wystąpić ze specjalnym wnioskiem w tej sprawie. Wzór takiego wniosku znajdziesz w sklepie >> o tutaj <<.
Egzekucja od pracodawcy
Mało osób wie o tym, że egzekucję alimentów możemy też skierować wprost do…. pracodawcy naszego dłużnika. Zgodnie z przepisami, pracodawca zobowiązany jest do wejścia niejako w buty komornika i potrącania z pensji dłużnika alimentów oraz przelewanie ich na konto wierzyciela. Oczywiście czasami pracodawcy nie chcą w tym zakresie współpracować – ale zawsze to dodatkowa mobilizacja dla niepłacącego dziecka, aby nie pogorszyć swojego wizerunku w pracy. Dla niektórych dłużników jest to bardzo ważne.
To wszystko jednak na nic, jeśli ojciec nie pracuje lub pracuje na czarno oraz nie ma żadnych składników majątku. W takim wypadku egzekucja na dany moment najpewniej stanie się nieskuteczna. Postępowanie egzekucyjne jest umarzane, jeśli jest oczywiste, że komornik ze ściągniętych kwot nawet nie pokryje kosztów egzekucyjnych. Zanim jednak komornik się podda – sprawdź koniecznie czy podałaś mu wszystkie informacje, jakimi tylko dysponujesz na temat finansów niepłacącego rodzica. Ewentualnie odłóż temat na chwilę – być może za jakiś czas byłemu znudzi się „ukrywanie” przed systemem i egzekucja stanie się możliwa?
Sprawdź też: Ile komornik może zabrać z pensji? – artykuł na blogu mec. Marty Kleczaj – Prawnik Zadłużonych
Jak wyegzekwować zaległe alimenty?
Czasami jest tak, że niepłacenie staje się problemem długoterminowym. Mija miesiąc, dwa, trzy – a pieniędzy nie ma. Dług narasta i zaczyna pojawiać się obawa, czy aby te pieniądze nie przepadną? Tak i nie. Egzekucję komorniczą możemy zawsze wszcząć na nowo – umorzenie egzekucji nie oznacza umorzenia długu. Mamy na to 3 lata, a złożenie nowego wniosku o wszczęcie egzekucji powoduje, że ten termin się „zeruje”. Więcej o przedawnieniu przeczytasz na blogu Prawnik Zadłużonych – mojej kancelaryjnej koleżanki mec. Marty Kleczaj >> w tym artykule <<.
Niealimentacja – co to znaczy?
Dodatkowej motywacji do płacenia środków utrzymania dziecka może zapewnić ojcu także postępowanie karne. Niealimentacja jest przestępstwem.
Kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
art. 209 § 1 k.k.
Gdy zobowiązanie przekracza sumę świadczeń za 3 miesiące możemy zgłosić się ze sprawą na policję lub prokuraturę. Niestety praktyka pokazuje, że policja niezwykle niechętnie podchodzi do tego pomysłu ustawodawcy i często najbardziej błahe wyjaśnienie ze strony zobowiązanego sprawia, że postępowanie zostaje umorzone. Nie ma jednak co się poddawać – sporo takich spraw jednak się toczy i alimenciarze są skazywani. Jednak musisz pamiętać, że sam fakt ukarania nie sprawi, że pieniądze magicznie zmaterializują się na Twoim rachunku.
Czasami zdarza się jednak, że wizja postępowania karnego sprawia, że zadłużonych rodzic odnajduje cudowne źródło dochodu i spłaca zadłużenie. Jeśli zrobi to w ciągu 30 dni, od kiedy postępowanie zostanie wszczęte – policja nie będzie kontynuowała czynności. Aż do następnego razu.
Co zrobić, aby ojciec płacił alimenty?
Prawda jest taka, że w przypadku wyjątkowo dobrze ukrywających się dłużników możliwości skutecznej egzekucji są raczej niewielkie. Jeśli liczysz się z tym, że ojciec nie będzie płacił alimentów – zawsze warto się zastanowić, czy organizowanie się w kierunku zasądzania lub podwyższania alimentów ma sens. Poza powyżej wskazanymi możliwościami możesz jeszcze rozważyć pomysły takie jak zgłoszenie do rejestru dłużników czy powództwo o alimenty przeciwko dalszym członkom rodziny ojca (np. dziadkom). Niektórych dłużników może zmobilizować wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej – uporczywa niealimentacja może stać się zasadną podstawą do takiego rozstrzygnięcia.
Oceniając sytuację i planując strategię weź pod uwagę, że możesz w niektórych przypadkach skorzystać z alimentów „państwowych” – wypłacanych przez Fundusz Alimentacyjny. Niestety Fundusz wypłaca alimenty tylko w wypadku, gdy dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 800 zł (2021), a dodatkowo tylko do kwoty 500 zł miesięcznie. >> Tutaj << znajdziesz więcej informacji na ten temat. Wypłata alimentów z funduszu nie sprawia, że dług znika – po prostu przejmuje go w części ta instytucja, która w wypłaconej przez siebie części będzie go egzekwowała od niepłacącego rodzica.
Daj znać w komentarzu, czy udało Ci się przymusić niepłacącego rodzica do uregulowania długu wobec dziecka. Co Ci najbardziej pomogło? Jeśli chcesz – podziel się w komentarzu swoimi propozycjami działań. Powodzenia!
Jeśli rozważasz złożenie pozwu o alimenty (podwyższenie alimentów) lub zostałaś pozwana to zapraszam Cię serdecznie do mojej kancelarii w Warszawie lub do skorzystania z mojej oferty porad prawnych online. Szczegóły i kalendarz online, przez który wygodnie się zapiszesz znajdziesz tutaj. Pamiętaj, że porada prawna nie zobowiązuje do zlecenia prowadzenia sprawy.
Zastanawiasz się, jak obliczyć alimenty? Teraz możesz pobrać całkowicie za darmo mój kalkulator alimentów. Narzędzie, które stworzyłam dla moich klientek, aby ustrzec ich przed błędami w obliczeniach wydatków na dzieci.
