Zasiłki i składki ZUS – zmiany 2022, wchodzą licznie i to już od 1 stycznia. Według mnie wciąż mało się o tym mówi. Świadomość tego jak powszechnie zmiany te dotkną nasze społeczeństwo jest bardzo niska. Dlatego zapraszam Cię do lektury poniższego artykułu, z którego dowiesz się najważniejszych kwestii w temacie. Zaczynamy!
Składka zdrowotna – zmiany od stycznia 2022
Najważniejsza zmiana w omawianym zakresie dotyczy składki zdrowotnej. O przedsiębiorcach, którzy na tej zmianie stracą sporo nie będę dziś pisać. Te zmiany są obszerne i wymagają dostosowania do sytuacji konkretnego przedsiębiorcy, bo wysokość składki powiązano z rodzajem opodatkowania.
Ale zmiany dotkną też – co ciągle jakoś zamiata się pod dywan – zatrudnionych, pobierających zasiłki i emerytów. Składka zdrowotna to przecież część wynagrodzenia (w przypadku umów o pracę i zlecenie), którą płatnik składek odprowadza za zatrudnioną osobę do ZUS. Stamtąd składka wędruje do NFZ i z niej pokrywane są świadczenia w ramach publicznej opieki zdrowotnej. Składka wynosi 9% wynagrodzenia brutto. Podobnie ma to miejsce przy emeryturach.
Składka zdrowotna – jak było dotychczas
Do tego momentu nic się nie zmienia. Składkę nadal będą odprowadzać płatnicy i nadal wynosi ona 9%. Podobnie jak składki odejmuje się od kwoty wynagrodzenia podatek dochodowy – robi to w imieniu zatrudnionego płatnik, tak że tego nie zauważamy.
Dotąd 7,75% z tych 9 za składkę zdrowotną odliczaliśmy od należnego państwu podatku dochodowego. Efektywne obciążenie składką wynosiło więc 1,25% oraz podatek dochodowy w odpowiedniej wysokości, najczęściej 17% od dochodu. Od stycznia nie skorzystamy już z odliczenia. Będziemy opłacać zarówno podatek dochodowy jak i pełne 9% składki zdrowotnej. Taki tam – dodatkowy podatek.
Składka zdrowotna 2022 – kto straci?
Stratę tym związaną mają rekompensować różne mechanizmy zaproponowane przez państwo – w tym przede wszystkim kwota wolna od podatku poniesiona z 8 do 30 tysięcy oraz tak zwana ulga dla klasy średniej. Mechanizmy te mają jednak kilka istotnych wad:
- kwota wolna od podatku dobrze zabezpieczy tylko osoby, które zarabiają do ok 2500 zł miesięcznie na rękę.
- ulga dla klasy średniej zadziała tylko dla osób, które zarabiają brutto pomiędzy 5701 zł a 11141 zł. I to tylko na podstawie umowy o pracę. Inne źródła dochodu (w tym emerytury, zasiłki czy zlecenia) zostały wyłączone z ulgi;
- tylko osoby na umowie o pracę mogą rozliczyć kwotę wolną od podatku w ciągu roku (odliczając w każdym miesiącu 1/12 zwolnienia (po złożeniu formularza PIT-2). Przywileju tego nie mają zleceniobiorcy, którzy odczują już po wypłacie styczniowej skutki takiego działania. Ich pensa pomniejszy się o 7,75%, tj. dotychczas odliczaną składkę zdrowotną.
Najwięcej na zmianach zyskają osoby zatrudnione na podstawie umowy o dzieło – one bowiem nie opłacają składek do ZUS. Najwięcej stracą osoby, które mają więcej niż jeden tytuł do ubezpieczenia – w tym w szczególności, te które pracują na etacie i dorabiają na zleceniu. Kwotę wolną zaś odliczą tylko z jednego źródła, a składki zdrowotne – zapłacą z obu. Warto przed nowym rokiem sprawdzić czy dotychczasowe formy zatrudnienia nadal będą korzystne od stycznia.
Sprawdź też: Podważenie umowy przez ZUS
Zmiany w zasiłkach 2022
Od stycznia czekają nas też istotne zmiany w samych zasiłkach. Zmieniają się dwie ważne kwestie techniczne oraz kilka drobniejszych, ale także ważnych dla każdego z nas zmian.
- Zasiłek chorobowy za pobyt w szpitalu przysługiwać będzie w stawce 80% podstawy wymiaru, a nie jak dotychczas 70%
- Zasiłek chorobowy wypłacany po ustaniu zatrudnienia będzie teraz wypłacany wyłącznie przez 91 dni, a nie jak dotychczas do końca okresu zasiłkowego. (O zasiłku, który przysługuje nawet, gdy umowa się rozwiąże przeczytasz >> tutaj <<.) Zmiana nie dotyczy kobiet w ciąży.
- Wprowadzono zasadę, że zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego będzie przysługiwał także w przypadku śmierci pracodawcy, a nie tylko jego likwidacji.
Dowiedz się więcej: Likwidacja pracodawcy a ciąża
Podstawa zasiłku – zasady przeliczania 2022
Od stycznia zmieniają się zasady przeliczania podstawy zasiłków (chorobowych, opiekuńczych i macierzyńskich). Zmiana może wydawać się techniczna. W praktyce zmieni istotnie wysokość zasiłków tych osób, które nie mają jednej stałej stawki wynagrodzenia (tylko np. dużo zmiennych składników – premii, dodatków itp.). Dotnie także tych, których wysokość wynagrodzenia zmieniła się w ciągu ostatnich 12 miesięcy.
Dotychczas było tak, że raz ustalona podstawa do wyliczenia zasiłków była przeliczana dopiero po 3 miesiącach przerwy w ich pobieraniu. Oznaczało to, że z raz wyliczoną podstawą pracownik odchodził na zwolnienie i pobierał zasiłek chorobowy (a także opiekuńczy, macierzyński) obliczony od tej samej podstawy tak długo jak między zasiłkami nie było przerw lub przerwy nie przekraczały 3 miesięcy.
Od nowego roku podstawę będziemy przeliczać na nowo, gdy przerwa w zasiłkach wyniesie tylko miesiąc kalendarzowy.
Sprawdź też: Podwyżka w ciąży 2022 – czy ma sens?
Okres zasiłkowy 2022 – ile trwa?
Zmianie ulegnie także liczenie okresów zasiłkowych, a więc maksymalnego czasu, w jakim można pobierać zasiłek chorobowy. Okres zasiłkowy będzie jak dotąd wynosił 182 dni (270 w ciąży), ale trudniej będzie go przerwać i otworzyć na nowo.
Do tej pory było tak, że jeśli po przerwie w pobieraniu zasiłku, tj. po odzyskaniu zdolności do pracy można było otworzyć nowy limit dni zasiłkowych. W przypadku, gdy choroba która następowała po przerwie dotyczyła innego schorzenia wystarczyła jednodniowa przerwa. W przypadku tej samej choroby przerwa musiała wynieść 60 dni, aby doszło do otwarcia nowego okresu zasiłkowego.
Od stycznia obie te sytuacje zostają zrównane – niestety na gorzej. Każdorazowo obecnie, aby otworzyć nowy okres zasiłkowy musi mieć miejsce co najmniej 60-cio dniowa przerwa w pobieraniu zasiłku. Niezależnie od rodzaju choroby. Zmiana nie dotyczy kobiet, jeśli druga choroba przypada w okresie ciąży.
Sprawdź też: Kalkulator zasiłku <- do pobrania w tym artykule
Zasiłek chorobowy dla przedsiębiorców – nowe zasady
Ważna informacja dla przedsiębiorców – po uregulowaniu ewentualnej zaległości w ZUS będą mogli otrzymać zasiłek chorobowy, jeśli podlegali ubezpieczeniu chorobowemu. I to nawet jeśli składki nie zapłacili w terminie lub opłacili w innej wysokości. To zmiana na plus, bo dotychczas każda zaległość na koncie ZUS powodowała wypadnięcie z ubezpieczenia chorobowego. Co więcej, zaległość nie przekraczająca 30,10 zł nie będzie powodowała opóźnienia w wypłacie. ZUS za to zyska uprawnienie do potrącania zaległości z wypłacanych świadczeń.
Sprawdź też: Zasiłek macierzyński czy kosiniakowe – dla przedsiębiorczej mamy
Zasiłki i składki ZUS – zmiany 2022
Trudno oprzeć się wrażeniu, że to wszystko zmierza do łatania coraz większej dziur w systemie finansów publicznych. Powszechne rozdawnictwo z licznych rządowych programów wymaga finansowania, a przypomnijmy, że państwo nie ma żadnych własnych pieniędzy, które można byłoby wydać na kolejne +sy. Komplikacja systemu podatkowego nie sprawi, że będzie żyło się dostatniej. Ale z pewnością narobi dużego bałaganu w domowych budżetach. Konieczność kompensacji wyższych podatków, w połączeniu z nową wyższą kwotą minimalnego wynagrodzenia (3100 zł brutto od stycznia) może się okazać dla pracodawców nie do udźwignięcia.
Masz problem z pracodawcą? Zostałaś niesłusznie zwolniona albo pracodawca nie wypłacił Ci wynagrodzenia? A może ZUS odmówił wypłaty zasiłku? Zapraszam Cię serdecznie do mojej kancelarii w Warszawie lub do skorzystania z mojej oferty porad prawnych online. Szczegóły i kalendarz online, przez który wygodnie się zapiszesz znajdziesz tutaj.
Polecam Ci także moje szkolenia online dla mam i kobiet w ciąży, naładowane wiedzą i praktycznymi poradami:
